Twijfel: de meest bevrijdende ontdekking in mijn leven
de Volkskrant, 9 december 2018
‘Niets is zeker, zelfs dat niet’, schreef Multatuli. Een nogal ongemakkelijke zinsnede voor veel gelovigen. Want wie gelooft, kent de waarheid. En wie de waarheid kent, hoort geen twijfel te kennen. Een levenshouding van: zo is het, in plaats van: is dat zo?
Mijn moeder geloofde rotsvast dat niet-moslims onrein zijn, dat haar allemachtige god en zijn loopjongen Mohammad je eeuwig in de hel lieten branden als je alcohol dronk, varkensvlees at, niet vastte tijdens Ramadan, en niet drie keer per dag bad (sjiieten bidden niet vijf, maar drie keer per dag). Het zijn maar een paar van de Midden-Oosterse zekerheden waarmee ik ben opgevoed. Zekerheden die als een bouwpakket in elkaar klikken. Haal je er een uit, dan wordt de hele zaak wankel. Precies daarom vrezen gelovigen de twijfel. In het vrijzinnig liberale Nederland heb ik de twijfel ontdekt: de meest bevrijdende ontdekking in mijn leven. De twijfel begon toen ik mensen tegenkwam die mij oprecht vragen stelden.