de Volkskrant, 27 mei 2018

De Iraanse revolutie van 1979 bracht een tot dan toe onbekend soort totalitarisme op het wereldtoneel. Het totalitaire karakter van het Europese fascisme, nazisme en communisme waren al bekend. Dat het totalitarisme in de vorm van het messianistische islamisme in het Midden-Oosten een nieuwe verschijningsvorm kreeg, heeft menigeen in verwarring gebracht.

Een vroeg voorbeeld is de Franse filosoof Michel Foucault, die in 1978 gefascineerd raakte door ayatollah Khomeini. In Khomeini’s ‘spirituele politiek’, zoals Foucault hem kritiekloos ophemelde, waren de vrijheden gegarandeerd mits ‘niet schadelijk’, waren de rechten van minderheden gerespecteerd mits ‘niet kwetsend voor de meerderheid’, en waren mannen en vrouwen niet ongelijk maar ‘slechts verschillend’. Elk van deze clausules was voldoende om alle alarmbellen te laten rinkelen, mits cultuurrelativisme het zicht niet zo ernstig had belemmerd. … Lees verder